
De grote gevolgen van opgroeien met een narcistische ouder of toxic relatie
Jezelf terugvinden met hypnotherapie
Helaas weet ik uit eigen ervaring hoe het is om een relatie met een narcist te hebben. Ik verloor mezelf, begon te geloven wat er over mij werd gezegd en raakte steeds meer geïsoleerd met mijn emoties en wat er thuis gebeurde. De vraag "WAAROM?" bleef door mijn hoofd spoken na de relatie. Waarom had ik zo met me laten omgaan? Waarom was ik niet eerder weggegaan en nooit meer teruggekomen? Waarom schakelde ik geen hulp in? En ga zo maar door...
De hoofdreden was angst. Angst dat zijn bedreigingen werkelijkheid zouden worden. Angst dat hij zichzelf iets zou aandoen of dat hij mij zou vermoorden, want ik was "van hem". Zoals hij altijd zei "Als ik je niet heb, dan krijgt niemand je!" Daarnaast hield ik vast aan hoop: hoop dat hij zou veranderen. Ook speelde schaamte een rol. Ik wilde anderen niet "lastigvallen" met mijn problemen. Telkens weer ging ik na een heftige escalatie terug door zijn dreigementen, huilbuien en mooie praatjes "Ik zal het nooit meer doen, dat beloof ik je. Je bent alles voor me, ik kan niet leven zonder jou." Inmiddels weet ik beter, maar het heeft me wel vijf jaar van mijn leven gekost.
Er zijn talloze redenen waarom ik het bleef accepteren en steeds weer geloofde in zijn loze beloftes. Lang verhaal kort, het was een zware weg, maar ik ben hersteld! Vanaf mijn 23e ging ik in therapie. Vandaag de dag help ik anderen om weer in hun kracht te komen en hun leven terug op te bouwen.
Herken jij jezelf in mijn verhaal, of ben je opgegroeid met een narcistische ouder? Je bent niet alleen. Er is hoop!
Wat is een narcist?
De term "narcist" wordt tegenwoordig vaak gebruikt. Een narcist heeft een diepgeworteld patroon van eigenbelang, manipulatie en gebrek aan empathie. In de kern is het een onzeker en angstig persoon die veiligheid probeert te creëren door controle. Het is belangrijk onderscheid te maken tussen mensen met narcistische trekken en een echte narcistische persoonlijkheidsstoornis. Iedereen heeft weleens momenten van eigenbelang; dat maakt iemand nog geen narcist. Een narcist heeft echter geen zelfreflectie en ziet zichzelf nooit als het probleem. Dit maakt een gezonde relatie opbouwen onmogelijk, ook niet tussen ouder en kind.
Top 15 kenmerken van een narcist
Om beter te begrijpen met wie je te maken hebt (of had), zijn hier de belangrijkste eigenschappen van een narcist:
- Gebrek aan empathie: narcisten hebben grote moeite om zich in anderen in te leven. Alles draait om hen. Jouw emoties en behoeften doen er niet toe. Wanneer je verdrietig of overstuur bent, krijg je bijvoorbeeld te horen "Stel je niet aan!"
- Overmatige behoefte aan bewondering: ze zoeken voortdurend bevestiging en waardering. Als ze dit niet krijgen, raken ze geïrriteerd of boos. Een narcist kan bijvoorbeeld zeggen "Zie je niet hoeveel ik voor je doe?" of verwachten dat je hen constant complimenteert, terwijl ze nooit iets teruggeven.
-
Manipulatief gedrag: ze gebruiken anderen om hun eigen doelen te bereiken, vaak zonder dat je het meteen doorhebt. Ze kunnen je op subtiele wijze schuldgevoelens aanpraten om dingen van je gedaan te krijgen, zoals "Als je echt om me gaf, zou je dit voor me doen."
-
Grootheidsgevoel: ze zien zichzelf als beter dan anderen en verwachten dat ook van jou. Wanneer je hun gedrag in twijfel trekt, reageren ze vaak boos. "Hoe durf je dat tegen mij te zeggen? Weet je wel tegen wie je het hebt!?" is een typische reactie.
-
Geen verantwoordelijkheid nemen: fouten liggen altijd bij anderen. Narcisten zullen zelden of nooit hun excuses aanbieden. Als je hen confronteert met hun gedrag, krijg je te horen "Jij drijft me tot dit gedrag" of "Het is jouw schuld dat ik zo reageer."
-
Liegen en feiten verdraaien: ze verdraaien de werkelijkheid om zichzelf in een beter daglicht te stellen. Ze kunnen glashard liegen, zelfs met een overtuigende blik en zweren op hun geliefden. Hierdoor begin je vaak aan jezelf te twijfelen.
-
Charmant en overtuigend: in het begin lijken ze vaak charmant, attent en spontaan. Voor de buitenwereld blijven ze die charmante persoon. Binnenshuis verandert dit echter drastisch. Ze gedragen zich dominant, willen de baas zijn en gebruiken dreigementen, fysiek geweld of intimidatie om controle te houden.
-
Jaloezie en afgunst: ze zijn snel jaloers op anderen die succes of geluk hebben. Dit uiten ze vaak alleen binnenshuis. Bijvoorbeeld: iemand uit de familie heeft een promotie gekregen en de narcist zegt tegen jou "Hoe kan die sukkel nou een promotie krijgen? Hij is toch helemaal niet zo slim als ik?" en komt hij op visite, dan is de narcist ineens super vriendelijk tegen diegene.
-
Woede-uitbarstingen: ze kunnen onvoorspelbaar woedend worden, vooral als ze zich aangevallen voelen of hun controle kwijt dreigen te raken. Dit gaat vaak gepaard met dreigementen, zoals "Als je weggaat, maak ik je leven kapot," of "Als je nu weg gaat, pleeg ik zelfmoord, wil je dat? Ja wil je dat?! Ga maar, dan zullen we nog wel eens zien wat er gebeurd.." en dit is vaak ook nog met fysiek, seksueel en/of verbaal geweld.
-
Controleren en isoleren: narcisten proberen je af te snijden van vrienden en familie. Over iedereen hebben ze wel kritiek "Die vriendin van jou is slecht voor je" of "Je familie probeert ons uit elkaar te drijven." Ze willen precies weten waar je bent, met wie je bent en hoe laat je thuiskomt.
-
Veel conflicten: narcisten raken door hun gebrek aan empathie en drang naar controle vaak verwikkeld in ruzies. Dit kan overal gebeuren: op het werk, in het verkeer, tijdens het uitgaan of zelfs in de supermarkt. Kleine irritaties kunnen bij hen leiden tot extreme woede en gevaarlijke situaties.
-
Geen kritiek kunnen verdragen: kritiek wordt altijd gezien als een persoonlijke aanval. Zelfs opbouwende kritiek kan leiden tot defensief of agressief gedrag. Een narcist kan bijvoorbeeld zeggen "Je probeert me gewoon onderuit te halen! Daar geniet je van he, als ik me slecht voel!"
-
Zwart-witdenken: ze zien mensen en situaties als volledig goed of volledig slecht. Iemand is óf een held, óf een vijand. Dit zwart-witdenken kan plotseling veranderen, afhankelijk van hoe iemand zich tegenover hen opstelt.
-
Gebruik maken van anderen: ze maken misbruik van mensen om hun eigen doelen te bereiken, zonder rekening te houden met de gevolgen. Ze kunnen bijvoorbeeld hun partner financieel uitbuiten of emotionele steun eisen, zonder ooit iets terug te geven.
-
Onvermogen tot oprechte intimiteit: narcisten vinden het moeilijk om emotioneel gezonde en diepgaande relaties te onderhouden. Dit kan zich ook uiten in seksuele intimiteit, waarbij ze vaak afstandelijk, eisend of manipulatief zijn.
Waarom wordt iemand een narcist
De oorzaken van narcisme liggen vaak in een moeilijke jeugd met emotionele verwaarlozing of misbruik. Narcisten hebben niet geleerd om gezonde relaties op te bouwen en compenseren dit door controle en manipulatie. Ze dragen vaak onverwerkt trauma met zich mee. Dat is schrijnend, maar geen excuus voor hun gedrag.
Gevolgen van opgroeien met een narcistische ouder
Opgroeien met een narcistische ouder heeft vaak langdurige impact op je zelfbeeld en emotionele gezondheid. Mogelijke gevolgen zijn:
- Laag zelfbeeld: kinderen van narcistische ouders krijgen vaak het gevoel dat ze nooit goed genoeg zijn.
- Moeite met grenzen stellen: door het gebrek aan gezonde grenzen in de opvoeding, kan het moeilijk zijn om eigen grenzen te herkennen en te bewaken.
- Perfectionisme: om goedkeuring te krijgen, ontwikkelen veel kinderen een sterke neiging tot perfectionisme.
- Chronische schuldgevoelens: narcistische ouders leggen vaak de schuld bij hun kinderen, waardoor schuldgevoelens diepgeworteld raken.
- Angst voor afwijzing: veel kinderen leren dat ze liefde en aandacht moeten 'verdienen', wat kan leiden tot angst voor afwijzing in latere relaties.
- Moeite met vertrouwen: omdat de ouder emotioneel onvoorspelbaar is, ontstaat vaak een diep wantrouwen naar anderen.
- Identiteitsverlies: kinderen passen zich continu aan om te voldoen aan de verwachtingen van de narcistische ouder, wat kan leiden tot een gebrek aan eigen identiteit.
Gek genoeg, belanden kinderen van narcistische ouders vaak ook in een relatie met een narcist of nemen het narcistische gedrag over. Vanuit het gezin waar je opgroeide heb je een overlevingsstrategie ontwikkeld die jezelf in de weg kan staan bij het opbouwen van een gezonde relatie. Hypnotherapie helpt om dat op te lossen.
Herstellen van een narcistische relatie
Het herstelproces draait om het terugvinden van jezelf en voorkomen dat je nog een keer in zo'n toxic dynamiek terecht komt. Dit traject van coaching en hypnotherapie kan je helpen:
-
Je eigen grenzen en behoeften opnieuw te ontdekken
-
Emotionele schade te verwerken en los te laten
-
Weer vertrouwen in jezelf en anderen op te bouwen
- Leren omgaan met triggers
-
Gezonde relaties aan te gaan
Voor wie is dit hersteltraject geschikt?
Dit traject is bedoeld voor iedereen die de impact van een narcistische relatie probeert te verwerken en weer in balans wil komen. Het is geschikt voor:
-
Mensen die een relatie met een narcistische partner hebben (gehad)
-
Personen die zijn opgegroeid met een narcistische ouder
-
Iedereen die worstelt met het herstel van emotionele of psychische mishandeling
-
Mensen die zichzelf kwijt zijn geraakt en opnieuw willen leren vertrouwen op hun eigen intuïtie
Wil je weer in je kracht komen en je leven terugvinden na een narcistische relatie? Tijdens een gratis online intakegesprek bespreken we jouw ervaringen en hoe ik je kan helpen bij jouw herstel.